Te laat aangifte tegen naheffingsaanslag: accountantskantoor aansprakelijk?

In deze zaak staat de vraag centraal of een accountantskantoor aansprakelijk voor de schade van een klant die is ontstaan doordat er namens de klant te laat bezwaar is gemaakt tegen een naheffingsaanslag van de Belastingdienst. Om deze vraag te beantwoorden is relevant wat de omvang is van de opdracht die aan het accountantskantoor is gegeven.

De zaak

In 2017 is door de klant aan het accountantskantoor de opdracht gegeven om de jaarrekeningen over 2016 en verdere jaren samen te stellen. Voor alle duidelijkheid is vermeld dat de opdracht geen assurance-, controle- of beoordelingsopdracht was. Tevens was een machtiging bijgevoegd om aangiften inkomsten-, omzet- en vennootschapsbelasting te doen. Eind 2017 heeft de klant van de Belastingdienst een naheffingsaanslag omzetbelasting ontvangen. De klant heeft het accountantskantoor verzocht om bezwaar te maken. Het bezwaar dat vervolgens door het accountantskantoor is ingediend is niet-ontvankelijk verklaard omdat het niet tijdig was ingediend. De klant heeft het accountantskantoor aansprakelijk gesteld voor de geleden schade als gevolg van het te laat indienen van het bezwaar. In deze procedure vordert de klant een verklaring voor recht dat het accountantskantoor tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst en veroordeling van een bedrag gelijk aan de naheffingsaanslag. 

Overweging van de rechtbank

De rechtbank overweegt dat bij beroepsaansprakelijkheid de norm centraal staat dat een beroepsbeoefenaar – in dit geval een accountant – ten opzichte van zijn cliënt de zorgvuldigheid in acht moet nemen die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot mag worden verwacht. Gelet op de contractuele verhouding tussen partijen komt het daarbij aan op de invulling van de in artikel 7:401 BW vervatte norm dat een opdrachtnemer (de accountant) bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtnemer in acht moet nemen. De omstandigheden van het geval bepalen of aan die norm is voldaan waarbij de inhoud van de opdracht relevant is. Daarnaast moet de opdrachtnemer de cliënt desgevraagd en ook uit eigen beweging van informatie voorzien, waarbij de omvang van die informatieverplichting afhankelijk is van de omstandigheden van het geval, waaronder de deskundigheid van de opdrachtgever. 

Opdrachtovereenkomst

Volgens de rechtbank volgt uit de opdrachtovereenkomst niet dat de opdracht zag op het verlenen van fiscale ondersteuning aan de gehele fiscale eenheid, inclusief het maken van bezwaar tegen (naheffings)aanslagen. De opdracht had dus een beperkt karakter. Beslist onjuist is het standpunt van de klant dat ‘een accountant nu juist wordt ingeschakeld om de fiscale zaken te regelen’. Het werk van een accountant verschilt immers wezenlijk van dat van een fiscalist waarbij ook heel andere beroepskwalificaties gelden.

Wanneer de klant had gewild dat het accountantskantoor zorg zou dragen voor tijdig bezwaar had zij dat expliciet kenbaar moeten maken middels een aanvullende opdracht. Bij dit oordeel speelt een rol dat de bestuurders van de klant deskundig waren en in staat worden geacht om gericht actie te nemen in vorm van een aanvullende opdracht. Er is weliswaar een uitdrukkelijke opdracht tot bezwaar verstrekt, maar op dat moment was de termijn reeds verlopen. 

Zorg van een goed opdrachtnemer

Het accountantskantoor heeft niet in strijd gehandeld met de zorg van een goed opdrachtnemer. Er is daarom geen sprake van een toerekenbare tekortkoming. De vorderingen van de klant worden afgewezen. 

Rb. Noord-Holland 10 januari 2024, ECLI:NL:RBNHO:2024:53

Omvang van de opdracht is relevant

Om de vraag te beantwoorden of een opdrachtnemer aan zijn zorgplicht heeft voldaan is in de eerste plaats de omvang van de opdracht relevant. Daarnaast wordt van een opdrachtnemer verwacht dat ook uit eigen beweging van informatie voorziet. Zoals ook volgt uit deze uitspraak is de omvang van de informatieverplichting echter niet onbegrensd en is de omvang afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Meer weten? Neem contact op met ons.