Toenemend ziekteverzuim onder jongeren zorgwekkend

In de laatste jaren heeft het Nederlandse bedrijfsleven een duidelijke trend gezien: een sterke toename van ziekteverzuim dat onze economie miljarden kost. Ons team van verzuimspecialisten heeft de verzuimcijfers tussen 2015 en 2023 geanalyseerd en een zorgwekkende ontwikkeling vastgesteld. En hoewel 2023 tot nu toe een lichte daling in de trend laat zien, blijft het ziekteverzuim op een historisch hoog niveau.

Analyse verzuimcijfers 

Onze analyse, gebaseerd op onderzoekcijfers van TNO, laten een sterke stijging zien in alle hoofdparameters van verzuim:

• Een toename van het verzuimpercentage van 3,97% naar 5,22% (+30%),
• Een verhoging van de frequentie van verzuim van 1,03 naar 1,52 (+47%),
• Een stijging in de gemiddelde duur van verzuim van 6,95 naar 9,04 dagen (+30%).

Deze cijfers illustreren niet alleen de stijging in verzuimkosten, maar ook de dringende noodzaak voor effectieve maatregelen.

De voornaamste oorzaken van werknemersverzuim

Uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden van fysieke naar psychische klachten. Met verbeterde arbeidsomstandigheden en preventie neemt het aantal fysieke klachten af, maar psychische klachten zoals stress, overspannenheid en burn-out zijn significant gestegen van 10,7% tot 17%. Deze trend geeft het belang aan van een proactieve aanpak in het versterken van mentale veerkracht onder werknemers. 

Klachten bij jongeren: Een groeiend probleem

Bij een nadere beschouwing van de verzuimcijfers specifiek gericht op de verschillen tussen jongeren (15-24 jaar) en ouderen (55-64 jaar), valt op dat de stijging onder jongeren aanzienlijk hoger is:

• Het verzuimpercentage steeg van 1,71% naar 2,98% onder jongeren, een toename van 74% (tegenover een stijging van 17% bij ouderen).
• De frequentie van verzuim nam toe van 0,87 naar 1,54, wat neerkomt op een stijging van 77% (ouderen zagen een toename van 31%).
• De gemiddelde duur van verzuim bij jongeren groeide van 2,11 naar 3,70 dagen, een toename van 75% (vergeleken met 18% bij ouderen).

Bij een verdere analyse blijkt ook dat de oorzaken vaak liggen in de complexe verwevenheid van werk- en privéleven. Voornamelijk jonge vrouwen ervaren een hoger verzuim, aangedreven door de uitdagingen die samengaan met veranderende levensfasen zoals gezinsuitbreiding en carrière stappen, die soms te overweldigend zijn. Veel jongeren streven naar betekenis en zelfstandigheid in hun baan, een zoektocht die niet altijd tot bevredigende resultaten leidt. Deze factoren dragen bij aan een versneld stijgende verzuimtrend onder jongeren, een signaal dat aandacht verdient binnen het bedrijfsleven.

De recente cijfers leggen een generatieprobleem bloot, met als kern de al eerder bekende psychische problematiek. Deze generatie-specifieke verschillen, in combinatie met de voortdurende psychische uitdagingen, luiden een alarmbel voor de toekomst in. De huidige krapte op de arbeidsmarkt, samen met een toenemende werk-gerelateerde druk, draagt bij aan dit probleem. Bedrijven die actief inzetten op het welzijn van zowel de jongere als de oudere werknemers, profileren zich als voorlopers in de strijd tegen verzuim.

Zelfsturing en verantwoordelijkheid werknemers
Recent onderzoek van TNO onderstreept het belang van werk als middel voor persoonlijke groei en welzijn. Het actief betrekken van werknemers door middel van zinvolle gesprekken en het aanbieden van ondersteunende coaching is hierbij essentieel. Leidinggevenden spelen hierin een sleutelrol; zij dienen getraind te worden in generatiebewust management en het bieden van ondersteuning bij de ontwikkeling van jonge werknemers. De jongere generatie werknemers stelt hoge verwachtingen aan hun werkgevers met betrekking tot flexibiliteit, salaris, en doorgroeimogelijkheden, wat niet altijd aansluit bij de realiteit binnen organisaties. Een mentorprogramma of coaching kan helpen deze kloof te overbruggen door niet alleen professionele, maar ook persoonlijke groei te faciliteren, wat bijdraagt aan een evenwichtige werk-privé balans. 

Van reactief naar proactief: Duurzame inzetbaarheid als sleutel tot succes
Onze bevindingen tonen de urgentie en het belang van een sterke focus op duurzame inzetbaarheid en dan met name amplitie aan. Het gaat hierbij niet alleen om het terugdringen van verzuim, maar vooral om het creëren van een werkomgeving waarin elke werknemer floreert, vrij van zowel fysieke als mentale gezondheidsuitdagingen.

Samen op zoek naar een gezonde toekomst
Howden staat klaar om bedrijven te begeleiden bij het creëren van een gezonde en veerkrachtige toekomst voor uw organisatie. Dit doen we door bedrijven te ondersteunen in de uitdagingen van amplitie, preventieve en curatieve zorg en het verbeteren van de mentale en fysieke gezondheid van werknemers. Onze aanpak combineert strategisch advies met praktische implementatie, gericht op het ontwikkelen en uitvoeren van een effectief beleid voor duurzame inzetbaarheid. 

Duurzaamheidsanalyse
Onze trajecten starten doorgaans met een ‘duurzaamheidsanalyse’. Deze analyse is voor een groot deel gebaseerd op uitgebreide 'big data' om potentieel verzuim in specifieke branches of sectoren te voorspellen. Deze vooruitstrevende methode biedt inzichten die organisaties in staat stellen om doelgerichte maatregelen te nemen. 

Door deze unieke combinatie van diensten, gericht op zowel huidige als toekomstige uitdagingen, helpen wij bedrijven om niet alleen de verzuimkosten terug te dringen, maar ook een duurzaam gezonde werkomgeving te waarborgen. 

NB:  De verzuimdata in ons artikel komt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), een onderzoek onder 61 duizend werknemers, en CBS-cijfers, gebaseerd op een steekproef onder 20 duizend bedrijven. Verzuimoorzaken zijn aangepast om o.a. coronaeffecten uit te sluiten voor een helder beeld.